Kurka wodna, czyli kokoszka zwyczajna

Nazwa naszego stowarzyszenia jest dość charakterystyczna, a ponadto posiada wiele znaczeń – kurka wodna to m.in. dawna polska nazwa kokoszki zwyczajnej, tj. niewielkiego ptaka wodnego z rodziny chruścieli (Rallidae). Dlatego w tym wpisie chcielibyśmy Was nieco zaznajomić z krótką charakterystyką tego gatunku.

Łacińska nazwa kokoszki to Gallinula chloropus, która bezpośrednio nawiązuje do wyglądu tego ptaka. Słowo gallinula to zlepek dwóch wyrazów: łacińskiego zdrobniałego gallina (“kura”) i gallus (“kogucik”), a odnosi się do niewielkiego rozmiaru, powolnego kroku oraz charakterystycznie podniesionego ogona. Z kolei drugi człon nazwy, chloropus, wywodzi się z języka greckiego, gdzie khloros oznacza żółtozielone, natomiast pous – stopy.

Kurki wodne nie przejawiają wyraźnego dymorfizmu płciowego, tzn. obie płcie wyglądają jednakowo. Upierzenie jest oliwkowo-brunatno-czarne z charakterystycznymi białymi kreskami po bokach ciała oraz białymi pokrywami podogonowymi, dziób – z czerwoną blaszką u nasady i żółtym czubkiem, nogi zaś długie, zielonożółtej barwy, zaopatrzone w długie palce z fałdami skóry, ale bez błon pławnych (w odróżnieniu od np. łyski). Młode kokoszki mają upierzenie brązowe z zielonkawą blaszką i brązowym dziobem. Interesujący jest fakt, że pisklęta świeżo po wykluciu mają ubarwienie podobne do osobników dorosłych, dopiero później zmieniają je na brązowe, by po osiągnięciu dojrzałości ponownie przyjąć barwy „wyjściowe”, tj. brunatno-czarne z czerwonym dziobem.

Kurka wodna nie jest najlepszym pływakiem ze względu na budowę nóg, jednak sposób, w jaki porusza się po wodzie, jest bardzo charakterystyczny – wysoko wynurzona ponad taflę rytmicznie porusza głową i zadartym ogonem.

Kurki rezydują w Europie, Azji i Afryce. W Polsce nielicznie gnieżdżą się na całym obszarze kraju za wyjątkiem rejonów górskich. Zamieszkują różnej wielkości zbiorniki wodne porośnięte gęstą roślinnością. Żywią się zarówno pokarmem roślinnym, jak i zwierzęcym.

Kokoszki w naszym kraju dzielą się na dwie grupy – takie, które prowadzą wędrowny tryb życia (przylot od marca do kwietnia, odlot od września do listopada), oraz takie, które zimują w Polsce.

W okresie lęgowym samice wybierają partnerów, którzy aby wydać się bardziej atrakcyjni, prezentują swoje pokrywy podogonowe. Po dobraniu się w pary samce wyszukują odpowiedniego miejsca na budowę gniazda. Kurki są bardzo terytorialne i zaciekle bronią obranego rewiru. Gniazda budują wśród roślinności na ziemi lub zatopionych gałęziach, zdarzają się także pływające na powierzchni wody. W ciągu roku wyprowadzają do dwóch, a nawet trzech lęgów. Oboje rodziców wysiaduje jaja i opiekuje się pisklętami, a w dokarmianiu młodych później wyklutych pomaga rodzeństwo.

Przedstawiciele tego gatunku są często myleni z kaczką, ale w rzeczywistości nie są z nią spokrewnieni, natomiast są bliskimi kuzynami i kuzynkami żurawia.

Kokoszka zwyczajna jest objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Fakt ten oraz przewrotne, eufemistyczne znaczenie sformułowania „kurka wodna” jako wyrazu niezgody wobec otaczającej nas rzeczywistości stały się powodem, dla którego zdecydowaliśmy się przyjąć tego niepozornego ptaka jako symbol naszej organizacji.